Βιβλίο Δασκάλου

Σκοπός: Οι μαθητές να είναι σε θέση να προσθέτουν και να αφαιρούν φυσικούς και δεκαδικούς αριθμούς μέσω προβλημάτων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και το δικαίωμα στην τροφή.

Στόχοι: Με το τέλος της ενότητας αυτής οι μαθητές θα μάθουν να:

Υπάρχουν

Να εκτιμούν ένα βιώσιμο τρόπο ζωής μέσα από προβλήματα που αφορούν τα Γενετικώς Τροποποιημένα Τρόφιμα.
Να αντιλαμβάνονται τη μάθηση ως εμπλουτισμό της ποιότητας ζωής τους μέσα από αυθεντικά προβλήματα που αφορούν τις σύγχρονες πηγές σίτισης.
Να εργάζονται γύρω από ένα ζήτημα ή ένα έργο το οποίο απαιτεί την ενσωμάτωση ιδεών από ποικίλες πηγές και συγκεκριμένα τη διατροφή και τις ανάγκες του ανθρώπινου σώματος.

Συμβιώνουν

Αναγνωρίζουν τις πολλαπλές όψεις σε ένα ζήτημα αμφιλεγόμενο όπως τα ΓΤΤ.
Να συνεργάζονται και να συμμετέχουν σε συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων εργαζόμενοι σε ομάδες.
Να κατανέμουν ρόλους και να κινητοποιούν με τον κατάλληλο τρόπο άλλα άτομα, να δημιουργείτε συνεργασίες και να συμμετέχετε ενεργά σε συλλογικές οργανώσεις όπως π.χ. κατά τη διαδικασία παραγωγής προγράμματος για τη διατροφή.
Να συνεργάζονται με άλλους ανθρώπους σχηματίζοντας ομάδες εργασίας.

Γνωρίζουν

Να επιτυγχάνουν εμπεριστατωμένη γνώση από διαφορετικούς τομείς όπως τα ΓΤΤ, οι παγκόσμιες καλλιέργειες, ο τρόπος διατροφής και η ιστορία του μέσα στους αιώνες κλπ.
Να είναι εξοικειωμένοι με την πολιτική, τους μηχανισμούς καθώς και τη νομοθεσία της χώρας τους γύρω από τα ΓΤΤ και το βαθμό στον οποίο επιτρέπεται η παραγωγή τους.
Να αναλύουν το πώς οι πεποιθήσεις τους, οι επιλογές τους και η συμπεριφορά τους επηρεάζουν το περιβάλλον ζωντανών και μη ζωντανών οργανισμών τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον μέσα από πρόβλημα που αφορά ανακυκλωμένα και μη προϊόντα τεχνολογίας.
Να βρίσκουν πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να τις χρησιμοποιούν με τον κατάλληλο τρόπο και συγκεκριμένα κατά τον καταρτισμό του προγράμματος διατροφής.
Να γνωρίζουν πώς μπορείτε να αξιολογήσουν την επίδραση του τρόπου ζωής τους στο περιβάλλον και την κοινωνία.

Πράττουν

Να αντιλαμβάνονται περίπλοκες σχέσεις αιτιών-αποτελεσμάτων και δυναμικών ισορροπιών σχετικά με την παγκόσμια σίτιση.
Να εφαρμόζουν προηγούμενες γνώσεις, εμπειρίες και ιδέες, δικές τους ή άλλων σε νέα περιβάλλοντα(καταρτισμός προγράμματος διατροφής.
Να μεταβαίνουν από την ενημέρωση στη γνώση και στη δράση.
Να συλλέγουν δεδομένα και να δημιουργούν λύσεις για ένα βιώσιμο μέλλον.

Μετασχηματίζουν τον εαυυτό τους και την κοινωνία

Να αναλάβουν υπεύθυνη δράση για να αλλάξουν αδικίες και ανισότητες που αφορούν αυτούς και τους άλλους μέσα από την αλλαγή των συνηθειών τους όσον αφορά το πρότυπο κατανάλωσης που έχουν.
Να κατανοούν την ανάγκη αλλαγής προς ένα βιώσιμο τρόπο ζωής τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Να σκέφτονται και να δρουν με προσανατολισμό το μέλλον.
Να δρουν ατομικά και συλλογικά με τρόπο που μπορεί να συμβάλλει στη βιωσιμότητα.

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

Δραστηριότητα 1η

Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές καλούνται να διαβάσουν ένα συγκεκριμένο κομμάτι από ένα κείμενο από το οποίο θα πάρουν απαραίτητες πληροφορίες για να λύσουν την άσκηση που ακολουθεί. Μάλιστα μπορούν να διαβάσουν ολόκληρο το κείμενο ώστε να ενημερωθούν για πολλά περιβαλλοντικά θέματα. Όσον αναφορά το πρώτο ερώτημα απαιτείται η εκτέλεση μιας απλής πρόσθεσης ή ενός πολλαπλασιασμού. Στο δεύτερο ερώτημα οι μαθητές αφενός θα εξασκηθούν στις πράξεις της πρόσθεσης και της αφαίρεσης, αφετέρου θα κατανοήσουν ότι η αφαίρεση αποτελεί ουσιαστικά αντίστροφη πράξη της πρόσθεσης. Επιπλέον θα ενημερωθούν και θα ενθαρρυνθούν να προτιμάνε τις μεταχειρισμένες από τις καινούργιες συσκευές καθώς αυτό θα βοηθήσει στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος.

Δραστηριότητα 2η

Εδώ οι μαθητές θεωρείται αυτονόητο ότι είναι σε θέση να μετατρέψουν τις μονάδες μέτρησης(πολλαπλάσια και υποδιαιρέσεις) ώστε να εκτελέσουν τη ζητούμενη πράξη. Επίσης μπορούμε να εισάγουμε την έννοια της προσεταιριστικής ιδιότητας.

Στο δεύτερο ερώτημα οι μαθητές και πάλι καλούνται να εξασκηθούν με μία πρόσθεση. Όμως το σημαντικότερο είναι ότι κατανοούν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε μια χώρα που παράγει πολύ CO2 και σε μια άλλη που δεν παράγει τόσο. Αυτή που έχει βαριά βιομηχανία(πολύ CO2) δηλαδή είναι και η πιο ανεπτυγμένη και εύπορη και οι κάτοικοί της έχουν μεγαλύτερες και ποικίλες επιλογές διατροφής. Μάλιστα τους δίνεται σύνδεσμος με μία εικόνα που δείχνει τη μέση κατανάλωση τροφής ανά κάτοικο και ανά χωρα.

Δραστηριότητα 3η

Η μόνη δυσκολία σε αυτή τη δραστηριότητα είναι ότι ζητείται μια αφαίρεση ανάμεσα σε ένα φυσικό και ένα δεκαδικό μικρότερο της μονάδας. Οι μαθητές μπορούν είτε να μετατρέψουν τα δισεκατομμύρια σε εκατομμύρια είτε να εκτελέσουν την πράξη όπως τους δίνεται σε δισεκατομμύρια. Βασικός όμως στόχος της άσκησης είναι να ενημερωθούν οι μαθητές για το μέγεθος του προβλήματος του υποσιτισμού στον κόσμο αλλά και να εντοπίσουν από έναν χάρτη, που τους δίνεται σε ψηφιακή μορφή μέσω διαδικτύου, σε ποιες χώρες το πρόβλημα είναι εντονότερο.

Διερευνητική δραστηριότητα

Η διατύπωση εδώ είναι σαφής ενώ δεν περιλαμβάνεται κάποιος μαθηματικός υπολογισμός. Οι μαθητές καλούνται να σκεφτούν και να καταλήξουν σε ένα τελικό συμπέρασμα σε σχέση με τα σημαντικά θέματα που προέκυψαν στις προηγούμενες δραστηριότητες.

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Δραστηριότητα 1η

Η δραστηριότητα αυτή γίνεται αρχικά ατομικά και έπειτα συλλογικά σε ομάδες των 4-5 ατόμων. Σε πρώτη φάση οι μαθητές καταγράφουν οργανωμένα, με τη βοήθεια ψηφιακού πίνακα που τους δίδεται, τη διατροφή που έκαναν την προηγούμενη μέρα συμπεριλαμβάνοντας στοιχεία όπως θερμίδες, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη. Επειδή προφανώς θα υπάρχουν φαγητά για τα οποία δεν έχουν πληροφόρηση από τις ετικέτες, τους δίνεται ένας σύνδεσμος που θα τους οδηγήσει στο "ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΥΓΕΙΑΣ" και σε μια τεράστια βάση δεδομένων.Η συμπλήρωση του πίνακα απαιτεί την πραγματοποίηση αρκετών προσθέσεων. Αφού ολοκληρώσουν τη διαδικασία αυτή τους ζητείται να εκτελέσουν κάποιες μαθηματικές πράξεις που δεν έχουν ιδιαίτερη δυσκολία. Έπειτα τους ζητείται παρατηρώντας μία εικόνα να τροποποιήσουν το πρόγραμμα που έφτιαξαν προηγουμένωςώστε να γίνει πιο υγιεινό, ισορροπημένο και θρεπτικό.

Σε δεύτερη φάση οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ομάδες των 4-5 ατόμων και να ασχοληθούν με ένα θέμα που οι ίδιοι θα επιλέξουν και θα έχει σχέση με τη διατροφή. Σε αυτό το σημείο μπορεί να γίνει και σύνδεση με άλλες γνωστικές περιοχές και μαθήματα όπως τη Μελέτη περιβάλλοντος(διατροφή, συνήθειες), τη Γεωγραφία(τόποι και φυτά που ευδοκιμούν σε αυτούς) ή τη Φυσική αγωγή(διατροφή των αθλητών). Οι ίδιες ομάδες θα κληθούν έπειτα από τις αναζητήσεις τους να δημιουργήσουν ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής το οποίο αν θέλουν μπορούν να ακολουθήσουν και να περιγράψουν τυχόν αλλαγές στην ψυχοσωματική τους κατάσταση έπειτα αό την εφαρμογή της διατροφής αυτής.

Δραστηριότητα 2η

Στη δραστηριότητα αυτή αναμένουμε από τα παιδιά να προβληματιστούν σχετικά με τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ) και να γράψουν στο πλαίσιο μικρών ομάδων κειμενάκια με τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που έχει η "επέκτασή" τους. Στο καθαρά μαθηματικό μέρος της άσκησης, θα εισαχθεί η έννοια της αντιμεταθετικής ικανότητες καθώς οι μαθητές θα δουν ότι 20+12,8=12,8+20. Επίσης υπάρχει και μια πράξη που περιλαμβάνει ποσοστό στο οποίο ήδη έχουν εξασκηθεί από την Ε' τάξη(ΥΠΕΠΘ-ΠΙ Μαθηματικά Ε' Δημοτικού, ΟΕΔΒ χ.η.,62-65).

Δραστηριότητα 3η

Η δραστηριότητα αυτή έχει στόχο να εισάγει τα παιδιά σε μια διαδικασία στοχασμού και αναστοχασμού σχετικά με τη σύνδεση της κλιματικής αλλαγής και του δικαιώματος στην τροφή. Απαρτίζεται από πέντε υποερωτήματα τα οποία δρουν επιβοηθητικά στην προσπάθεια των παιδιών για τη δημιουργία της σύνδεσης αυτής. Αρχικά τους ζητείται να σχηματίσουν ομάδες εργασίας και να δημιουργήσουν έναν ενοιολογικό χάρτη στον οποίο θα αποτυπώσουν τις ιδέες τους. Έπειτα μέσα από μία μελέτη περίπτωσης που θα κάνουν (Κίνα) θα ενημερωθούν για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στο δικαίωμα για τροφή ενώ παράλληλα θα λύνουν ασκήσεις με πρόσθεση και αφαίρεση. Στο τέλος θα κληθούν να τροποποιήσουν οι αρχικές ομάδες τους εννοιολογικούς χάρτες που είχαν φτιάξει με βάση τη νέα γνώση που οικοδόμησαν.

Μεθοδολογική προσέγγιση

Η ενότητα αυτή ως επί το πλείστο προσεγγίζεται μαθητοκεντρικά καθώς αυτοί είναι που θα πρέπει να επιλύσουν τα μαθηματικά προβλήματα αλλά και να στοχαστούν και να αναστοχαστούν σχετικά με τη σύνδεση κλιματικής αλλαγής και δικαιώματος στην τροφή. Ο δάσκαλος καλείται να τους οδηγήσει στο δρόμο της γνώσης χωρίς αυστηρή καθοδήγηση αλλά με παρεμβάσεις όταν και όπου χρειάζεται. Άλλωστε οι ασκήσεις, πέρα από την μαθηματική όψη τους, επιζητούν τη συνεργασία σε ομάδες και την αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο από πλευράς των μαθητών.

Οι αρχικές δραστηριότητες τόσο στο βιβλίο του μαθητή όσο και στο τετάδιο εργασιών ασχολούνται γενικά με το δικαίωμα στην τροφή και διάφορες παραμέτρους του και στη συνέχεια, αφού τα παιδιά έχουν κατανοήσει και ευαισθητοποιηθεί σχετικά με το δικαίωμα αυτό, με τη σύνδεσή του με την κλιματική αλλαγή.

Πρόσθετο υλικό

Βιβλίο Δασκάλου

Στόχοι: Με το τέλος της ενότητας αυτής οι μαθητές θα μάθουν να:

Υπάρχουν

Συμβιώνουν

Γνωρίζουν

Πράττουν

Μετασχηματίζουν τον εαυυτό τους και την κοινωνία

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

Δραστηριότητα 1η

Δραστηριότητα 2η

Δραστηριότητα 3η

Διερευνητική δραστηριότητα

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Δραστηριότητα 1η

Δραστηριότητα 2η

Δραστηριότητα 3η

Μεθοδολογική προσέγγιση

Πρόσθετο υλικό

Για τα δικαιώματα του παιδιού μπορείτε να ενημερωθείτε από:

Για την κλιματική αλλαγή:

Για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς:

Επαφή